Οι ποδηλατικές φανέλες και η σημασία τους

14 Απριλίου 2011: Ο Γιάννης Ταμουρίδης κρατά τη γαλάζια φανέλα και ο Περικλής Ηλίας την κόκκινη στον 17ο Ποδηλατικό Γύρο Ελλάδας. Πως φτάσαμε ως εδώ και γράφουμε διθυράμβους μόλις συμβαίνει κάτι τέτοιο, ειδικά αν την κρατήσει μέχρι το τέλος?

Η ποδηλασία είναι ένα άθλημα που έχει πολύ μεγάλη ιστορία αφού οι περισσότεροι κορυφαίοι ποδηλατικοί αγώνες μετρούν περισσότερα από 100 χρόνια “ζωής”. Μέσα σ’ αυτή την πορεία των χρόνων, με κάποιον τρόπο ξεκίνησε και η μανία της κατάκτησης κάθε μια από τις φανέλες των γύρων, που βέβαια το χρώμα τους δεν είναι τυχαίο.

Ο γύρος Γαλλίας, που στις μέρες μας είναι ο κορυφαίος ποδηλατικός αγώνας στον κόσμο και αν τον κρίνουμε με βάση τους αριθμούς (τηλεθέαση, θεατές και μπάτζετ χορηγών) πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός στον πλανήτη μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και του Μουντιάλ, ήταν η αιτία για να ξεκινήσουν όλα.

Το Tour de France όπως αλλιώς λέγεται, διεξήχθη πρώτη φορά το 1903 και τότε ο νικητής είχε βγει με βάση της χρονικές διαφορές που διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια των 6 ημερών. Μετά από μόλις δύο χρόνια, το 1905 επειδή προφανώς υπήρξαν προβλήματα, αποφάσισαν να ανακηρύξουν τον νικητή με βάση την θέση που θα έχει στον τερματισμό και όχι τις χρονικές διαφορές που υπήρχαν, δίνοντας πόντους. Βέβαια αυτό θέλει εντελώς διαφορετική τακτική για να αγωνιστεί κανείς, αφού αν ένας ποδηλάτης στο βουνό κέρδισε ακόμα και δύο ώρες και όλες τις υπόλοιπες ημέρες τερμάτιζε πίσω από τους πρώτους αλλά έχοντας τον ίδιο χρόνο με το νικητή του ετάπ, τότε ανάλογα με την περίπτωση βγαίνει άλλος νικητής. Αν ορίζονταν με βάση τις χρονικές διαφορές θα κέρδιζε τον αγώνα, όμως αν ορίζονταν με βάση τους πόντους θα ήταν εκτός τριάδας.

Επειδή υπήρξε πολύ γκρίνια για τον πραγματικό νικητή εκείνης της περιόδου αποφάσισαν στα επόμενα χρόνια να βάλουν δύο κατηγορίες αγώνα, αυτές που σήμερα ονομάζουμε γενική κατάταξη και βαθμολογία των πόντων.

Στις φανέλες οδηγήθηκαν το 1919, μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όταν χρειάστηκε να δώσουν έμφαση στον αθλητή που προηγείται στην γενική κατάταξη του γύρου Γαλλίας και λέγεται ότι ήθελαν να βρουν ένα έντονο χρώμα για να ξεχωρίζει καταλήγοντας στο κίτρινο. Ακούγεται επίσης ότι ήταν η πιο φτηνή φανέλα, ή και ότι ήταν το χρώμα που όρισε η εφημερίδα, L’ Equipe (τότε L’ Auto Velo) που διοργανώνει τον αγώνα και γι αυτό κατέληξαν σε αυτό το χρώμα. Αλλά όπως και να χει, το κίτρινο έγινε σύμβολο του γύρου Γαλλίας και γι αυτό ακόμα και στις μέρες μας οι Lance Armstrong, Alberto Contador κτλ φορούν την κίτρινη φανέλα ή έχουν ταυτιστεί με το χρώμα. Στην Ιταλία για τον ανάλογο αγώνα ο πρωτοπόρος φορά ροζ φανέλα και αυτό γιατί το επέλεξε για διαφημιστικούς λόγους η εταιρία που κάνει τον αγώνα, η γνωστή εφημερίδα, Gazzetta dello Sport (είναι το χρώμα του φύλλου της). Στον γύρο Ισπανίας το χρώμα της φανέλας του αθλητή που προηγείται στη γενική κατάταξη είναι κόκκινο επειδή λένε ότι είναι ένα από τα δύο βασικά χρώματα της χώρας.

Στην Ελλάδα μέχρι και πριν από το 1998 χρησιμοποιούσαν το κίτρινο χρώμα προφανώς επηρεασμένοι από τον γύρο Γαλλίας, όμως αποφάσισαν να το αλλάξουν σε γαλάζιο, μιας και είναι ένα από τα χρώματα που θυμίζει Ελλάδα.

Στον γύρο Γαλλίας και όχι μόνο το χρώμα των φανελών ορίζεται από την επιθυμία που είχε ο κάθε χορηγός, να ταυτιστεί με τον πρωτοπόρο της εκάστοτε κατηγορίας αγώνα. Έτσι ενδεικτικά να πούμε ότι η πράσινη φανέλα που ορίζει τον πρωτοπόρο της βαθμολογίας των πόντων έγινε πράσινο επειδή την πρώτη φορά χορηγός ήταν μια εταιρία ειδών κήπου, ενώ η αντίστοιχη κόκκινη πουά των σπριντ ανάβασης ορίστηκε από μια εταιρία σοκολατοειδών επειδή το περιτύλιγμά τους είχε αυτά τα χρώματα. Σήμερα βέβαια αυτά τα χρώματα έχουν ταυτιστεί με τους κορυφαίους ποδηλάτες παγκοσμίως και κυρίως με αυτές τις φανέλες που αντιπροσωπεύουν τη νίκη ή ακόμα και τον θρίαμβο ενός ποδηλάτη σε έναν ποδηλατικό γύρο.

Στον γύρο Ελλάδας τα χρώματα των φανελών είναι γαλάζιο (γενική κατάταξη), πράσινο (πόντων), κόκκινη (αλλά όχι πουά η φανέλα των βουνών) και λευκή (του καλύτερου νέου). Χορηγοί αυτών των φανελών είναι ο ΟΠΑΠ ΑΕ και η POST BANK, οι οποίοι κοσμούν το κέντρο της φανέλας τους και ταυτίζονται με τους καλύτερους αθλητές στον κορυφαίο ποδηλατικό γύρο της χώρας μας. Το θέμα είναι να δούμε ποιος θα φορά τις φανέλες την τελευταία ημέρα του αγώνα, στην Αθήνα, όπου θα έχουμε και τους τελικούς νικητές.