Dura Ace Di2: Βόλτα στο μέλλον

Βαθμολογία:

Η πρώτη μου πραγματική επαφή με την ηλεκτρονική έκδοση της νέας Dura Ace έγινε στην έκθεση Bike & Run πριν από λίγους μήνες. Τότε, περιορίστηκα σε λίγα λεπτά πάνω στο προπονητήριο. Πρόσφατα όμως, το demo-bike της Di2 ήταν στη διάθεση μου για μια ολόκληρη ημέρα...

Βαθμολογία:

Η πρώτη μου πραγματική επαφή με την ηλεκτρονική έκδοση της νέας Dura Ace έγινε στην έκθεση Bike & Run πριν από λίγους μήνες. Τότε, περιορίστηκα σε λίγα λεπτά πάνω στο προπονητήριο. Πρόσφατα όμως, το demo-bike της Di2 ήταν στη διάθεση μου για μια ολόκληρη ημέρα...

Το αναπόφευκτο μπλα-μπλα

"It's aliiiiiiiive! It's aliiiiiiiiiveeee!" φαντάζομαι τους μηχανικούς της Shimano να φωνάζουν όταν πέρασε για πρώτη φορά ρεύμα μέσα από τα δοκιμαστικά πρωτότυπα της Di2 (Digital Integrated Intelligence), οι μηχανισμοί των εκτροχιαστών "απέκτησαν ζωή" και άρχισαν να κινούνται πάνω-κάτω. Τόσος ενθουσιασμός θα ήταν σίγουρα δικαιολογημένος, και όχι μόνο για τους προφανείς λόγους: Παρόλο που οι ηλεκτρονικές αλλαγές ταχυτήτων δεν είναι κάτι καινούργιο (η Mavic είχε προσπαθήσει ανεπιτυχώς να πλασάρει το Zap Mavic System ή ZMS στις αρχές του '90), η Shimano έχει αποδείξει και παλαιότερα ότι μπορεί να επαναφέρει παλιές ιδέες, να τις εξελίξει με την τελειομανία που τη διακρίνει και νά τις καθιερώσει στην αγορά. Ήξεραν εκείνη τη στιγμή ότι το μέλλον στις αλλαγές ταχυτήτων είχε φτάσει και το κρατούσαν στα χέρια τους!

Η Dura Ace Di2 ή αλλιώς "7970", όπως είναι ο κωδικός της αριθμός, πέρασε μια περίοδο δοκιμής και εξέλιξης τριών ετών. Έπρεπε να εξαλειφθούν όλα τα μειονεκτήματα που είχαν οδηγήσει τις προηγούμενες προσπάθειες του ανταγωνισμού της στην αποτυχία: Κακή λειτουργία σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, μικρή διάρκεια μπαταρίας, εξαιρετική πολυπλοκότητα... Όλα ξεπεράστηκαν, ώστε η Di2 να ανταποκριθεί στο όνομα της "μαμάς" Shimano αλλά και να γίνει ελκυστική στο ποδηλατικό κοινό.

Η σχεδίαση της 7970 έχει ως εξής: Μέσα στα "συμβατικής εμφάνισης" χειριστήρια υπάρχουν τα κυκλώματα που στέλνουν ενσύρματα την εντολή για την κάθε αλλαγή ταχύτητας σε αισθητήρες που βρίκονται στους εκτροχιαστές. Ένας επεξεργαστής που βρίσκεται στον εμπρόσθιο εκτροχιαστή, με τη σειρά του στέλνει σήματα στα ηλεκτρικά μοτέρ που βρίσκονται σε κάθε εκτροχιαστή να κινήσουν την αλυσίδα πάνω στους δίσκους και τα γρανάζια αντίστοιχα. Τα πατροπαράδοτα συρματόσχοινα που όλοι γνωρίζουμε και των οποίων η αναπόφευκτη επιμήκυνση έχει πολλάκις αποτελέσει αιτία απορρύθμισης των ταχυτήτων μας, πήραν πια σύνταξη και έφυγαν για τα λουτρά Αιδηψού ανεπιστρεπτί. Τα υπόλοιπα εξαρτήματα της σειράς (δισκοβραχίονας, μεσαία τριβή, κασέτα, αλυσίδα, δαγκάνες φρένων) είναι κοινά με την "απλή" Dura Ace 7900 και δεν είναι παρά βελτιωμένες εκδόσεις των αντίστοιχων εξαρτημάτων από την προηγούμενη σειρά, 7800. Θα μιλήσουμε όμως και γι' αυτά, παρακάτω.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•  

View the embedded image gallery online at:
https://icycling.gr/dokimes/perifereiaka-eksarthmata/412-dura-ace-di2-7970#sigProId658f3d9c9c

Συνολικά, η σειρά 7970 είναι περίπου 70gr ελαφρύτερη από τον προκάτοχο της, αλλά βαρύτερη από την μηχανική της έκδοση, 7900.

• Μεγάλη απώλεια βάρους (155gr) υπέστησαν τα χειριστήρια, όπου δε χρειάζεται πια να φιλοξενούν πολύπλοκους μεταλλικούς μηχανισμούς για την τύλιξη και απελευθέρωση των συρματόσχοινων, αλλά μικροσκοπικά κυκλώματα που ζυγίζουν ελάχιστα γραμμάρια. Λοιπά μεταλλικά εξαρτήματα είναι κατασκευασμένα από τιτάνιο, ενώ οι μανέττες των φρένων είναι ανθρακονημάτινες. Το βάρος τους είναι μόλις 255gr/ζεύγος, αλλά θα πρέπει να συνυπολογίσετε και τα πρόσθετα 68gr της μπαταρίας, που κάθεται κάτω από την παγουροθήκη.
• Ο εμπρόσθιος εκτροχιαστής έχει σχεδόν διπλασιάσει το βάρος του (124gr), αλλά δικαιολογημένα: Πέρα από τα παραλληλόγραμμα που απαιτούνται για την κίνηση του, έχει επιβαρυνθεί μία ηλεκτρονική πλακέτα, μία CPU (κεντρική μονάδα επεξεργασίας) και ένα μοτέρ. Α, και επειδή με όλα αυτά απέκτησε τρομερή δύναμη (μιλάμε για τον Terminator των εμπρόσθιων εκτροχιαστών εδώ - σκέτο σάιμποργκ δηλαδή), μακριά τα δάχτυλα σας όταν λειτουργεί. Είναι αρκετά δυνατός ώστε κατεβαίνοντας στη "χαμηλή" του θέση, να ακρωτηριάσει ανθρώπινα δάχτυλα!
• Ο οπίσθιος εκτροχιαστής RD7970 μοιάζει αρκετά με τον "χειροκίνητο" αδερφό του, RD7900, μόνο που έχει φυτρώσει μια αντιαισθητική καμπούρα στην πλάτη του, απαραίτητη για να φιλοξενηθούν τα ηλεκτρικά εντόσθια του. Για να είμαι δίκαιος, δεν είναι πολύ άσχημος, απλά χρειάζεται λίγη συνήθεια μετά από τους φινετσάτους RD7800 & RD7900. Βάρος: 225gr, δηλαδή 45gr βαρύτερος από τον προκάτοχο του (RD7800).
• Διαθέσιμος σε μορφή standard (39/53t) ή compact (34/50t) ο νέος δισκοβραχίονας της σειράς 7900/7970 είναι 15gr ελαφρύτερος και 20% πιο άκαμπτος από τον 7800, ο οποίος για πολύ καιρό αποτελούσε την καλύτερη σχέση βάρους/ακαμψίας ολόκληρης της αγοράς. Επίσης, έχει βελτιωθεί η αεροδυναμική του, ενώ η νέα σχεδίαση των δίσκων μειώνει την αντίσταση από την τριβή της αλυσίδας και βελτιώνει τις αλλαγές ταχυτήτων. Το νου σας όμως, γιατί λέγεται ότι δεν είναι συμβατός με παλαιότερες σειρές Shimano και χρειάζεται οπωσδήποτε τους εκτροχιαστές 7900/7970 για να λειτουργήσει σωστά.
• Όσο πιο γρήγορα πηγαίνεις, τόσο πιο καλά φρένα χρειάζεσαι. Οι προηγούμενες δαγκάνες φρένων της σειράς Dura Ace ήταν ότι πιο δυνατό και αξιόπιστο υπήρχε για ποδήλατα δρόμου. Έτσι, οι νέες δαγκάνες BR7900 δεν αποκλίνουν από τις αξίες των προγόνων τους - Η γεωμετρία της δαγκάνας έχει επανασχεδιαστεί με σκοπό τη βελτιωμένη συμπεριφορά, ενώ οι ρυθμιστές των συρμάτων έχουν χαμηλότερο προφίλ ώστε να προσφέρουν καλύτερη δρομολόγηση των καλωδίων. Το βάρος τους έχει πέσει κατά περίπου 20gr από πέρυσι, νοτ μπαντ...
• Η κασέτα γραναζιών CS7900 αξιοποιεί νέας σχεδίασης αλουμινένιο φορέα γραναζιών, ο οποίος είναι ελαφρύτερος αλλά και πιο άκαμπτος από αυτόν της προηγούμενης κασέτας Dura Ace. Τα 4 μεγαλύτερα γρανάζια είναι φτιαγμένα από τιτάνιο, ενώ τα υπόλοιπα 6 από ατσάλι. Η αστρονομική μείωση βάρους που υπέστη, κυμαίνεται στα 10-15gr, ανάλογα με το επιλεγμένο μέγεθος (από 11-23t έως 11-28t και 12-27t).
• Η αλυσίδα μετάδοσης ήταν ένα εξάρτημα που η Shimano είχε αφήσει απείραχτο εδώ και αρκετά χρόνια. Στο κάτω-κάτω, γιατί να σκαλίσει κανείς κάτι που αγγίζει την τελειότητα; Μα, για ν' ακολουθήσει τις επιταγές της αγοράς, που θέλουν τις κορυφαίες αλυσίδες ποδηλάτων ελαφρωμένες, με κοίλους πείρους και τρύπιους κρίκους. Έτσι, η CN7900 είναι περίπου 30gr ελαφρύτερη από τη CN7800, ενώ η ασύμμετρη σχεδίαση της (διαφορετική εξωτερική και εσωτερική πλευρά) εξασφαλίζει λιγότερες πτώσεις της όταν αυτή μετακινείται μεταξύ δίσκων, κάτι που συνήθως καταλήγει με εσάς να προσπαθείτε να την ξεμπλέξετε μεταξύ δίσκου και ψαλιδιού ("chainsuck").
• Δε θα καταπιαστώ με τα νέα πετάλια Dura Ace PD7810, κυρίως γιατί δεν τα είχα στη διάθεση μου: Το ποδήλατο της δοκιμής μου παραχωρήθηκε χωρίς πετάλια, άρα και χρησιμοποίησα τα δικά μου. Πάντως, λέγεται ότι η πεπλατυσμένη τους σχεδίαση προσφέρει καλύτερη κατανομή της δύναμης στο πετάλι, και είναι πιο ανθεκτικά από τα PD7800 (μεταλλικές επιφάνειες επαφής αντί πλαστικές). Η διαφορά βάρους τους είναι αμελητέα (6gr) και θα χάσετε περισσότερο βάρος φυσώντας τη μύτη σας πριν την προπόνηση.

Εδώ, ας μου επιτραπεί να σχολιάσω τη νέα αισθητική της κορυφαίας σειράς της Shimano, λέγοντας ότι δε με ξετρελαίνει. Όχι ότι είναι άσχημη, αλλά, να... ο συνδυασμός γραφίτη/γυαλισμένου αλουμινίου ήταν ok για την XTR, αλλά νομίζω ότι δεν έπρεπε να επιβάλλουν αυτό το έντονο κοντράστ και στα ποδήλατα δρόμου. Την ώρα που γράφω αυτές τις λέξεις, κοιτάζω το κουρσάκι μου "ντυμένο" με την γυαλιστερή 7800 και μου φαίνεται απείρως πιο όμορφο έτσι, παρά αν φορούσε τη νέα Dura Ace. Δε βαριέσαι, γούστα είναι αυτά. Φαντάζομαι ότι σε πολλούς θα αρέσει αυτή η αλλαγή. Πάντως, για να είμαι ειλικρινής, η ποιότητα του φινιρίσματος είναι άψογη, ακριβώς όπως μας έχουν συνηθίσει οι Ιάπωνες. Αρκετά με το μπλα-μπλα όμως, ας πάμε στην ουσία...

Βζζτ... Βζζτ...

Πατώντας το κουμπάκι ελέγχου στον διακλαδωτήρα των καλωδίων, το LEDάκι άναψε κόκκινο. Ουπς, καλύτερα να φορτίσω τη μπαταρία για να μη γυρίσω "μονοτάχυτος" σπίτι μου αύριο, σκέφτηκα. Δε μου δόθηκε κανένα έντυπο οδηγιών μαζί με το demo bike, αλλά μέσα σε περίπου 15 δευτερόλεπτα είχα ανακαλύψει πως αφαιρείται η μπαταρία από τη βάση της, και τη συνέδεσα με τον φορτιστή. Γνώριζα ότι ακόμη και με το κόκκινο φωτάκι αναμμένο είχα περίπου 200Km χρήσης μπροστά μου πριν η μπαταρία αδειάσει τελείως, αλλά προτίμησα να το παίξω ασφαλής. Στο κάτω-κάτω, είχα όλη τη νύχτα μπροστά μου για να φορτίσω τη μπαταρία και να ευχαριστηθώ "φρέσκες" αλλαγές την επόμενη ημέρα. Περίπου μία ώρα αργότερα, η ένδειξη του φορτιστή είχε σβήσει και η μπαταρία ήταν έτοιμη - τι λες!

Η μέρα ήταν υπέροχη, και ο δρόμος απλωνόταν σα γκρίζο χαλί μπροστά μου. Κατηφορίζοντας τα στενά της γειτονιάς μου, οδεύοντας προς την παραλιακή άρχισα να παίζω με τις ταχύτητες. Σε κάθε αλλαγή δίσκου ακουγόταν ένας ήχος που θύμιζε κάτι από ρομπότ, ενώ ο οπίσθιος εκτροχιαστής ήταν σχετικά αθόρυβος. Οι αλλαγές ήταν γρήγορες και αβίαστες, όπως ακριβώς είχα διαπιστώσει όταν τις δοκίμασα στην έκθεση. Η κατηφόρα όμως δε μπορούσε ν' αποκαλύψει περισσότερα, και περίμενα να τελειώσει. Φανάρι Βάρκιζας, αριστερά στην Παραλιακή και βουρ για Σούνιο.

Για να ξεμπερδεύω με αυτά, θα αναφέρω πρώτα τις εντυπώσεις μου από τα μη-ηλεκτρονικά εξαρτήματα της σειράς: Ο δισκοβραχίονας, αν και εξαιρετικά άκαμπτος, δε μπόρεσε να με πείσει γι' αυτό το 20% παραπάνω ακαμψίας από το προηγούμενο μοντέλο. Σίγουρα δεν πιστεύω ότι η Ιαπωνική εταιρία ψεύδεται, απλά ότι ο προηγούμενος ήταν αρκετά άκαμπτος και μάλλον χρειάζεται κάποιος αναβάτης πιο θηριώδης από εμένα για τον σπρώξει στα όρια του. Ρώτησα επίσης έναν 100κιλο ιδιοκτήτη σειράς 7900 και παραγωγό αρκετών Watt πως του φαίνεται ο νέος του δισκοβραχίονας, και μου είπε πως ούτε αυτός μπορούσε να καταλάβει ιδιαίτερη διαφορά από τον παλιό του (Ultegra). Οι δαγκάνες των φρένων είναι ότι πιο δυνατό έχω δοκιμάσει σε ποδήλατο δρόμου, και προσφέρουν πολύ καλή διαμόρφωση της δύναμης πέδησης, με προβλέψιμη συμπεριφορά. Χρειάζεται να πω κάτι άλλο; Η κασέτα είναι... κασέτα! Δε μπόρεσα να καταλάβω πρακτικά κάποια διαφορά από την προηγούμενη Dura Ace ή ακόμη και την Ultegra. Η αλυσίδα δουλεύει τέλεια, και δε διαμαρτύρεται ακόμη και στις πιο ακραίες σχέσεις. Αν και στεγνή, ήταν αρκετά ήσυχη. Σε παρόμοιο ύφος με την κασέτα, η μεσαία τριβή είναι η μεσαία τριβή. Τοποθετείται στο σκελετό και γυρίζει μέχρι που θα λιώσει απ' τη χρήση (όχι πολύ σύντομα).

Και τώρα για το "κυρίως πιάτο", τις ηλεκτρονικές αλλαγές: Αν σας άρεσαν οι αλλαγές ταχυτήτων οποιασδήποτε μηχανικής Dura Ace, οι αλλαγές που προσφέρει η 7970 θα σας στείλουν αδιάβαστους! Ένα απλό άγγιγμα είναι αρκετό να βρεθεί η αλυσίδα στο επόμενο γρανάζι σε χρόνο "0". Η αίσθηση των αλλαγών μου θύμισε ως ένα βαθμό αυτή της μηχανικής Dura Ace, μόνο που δεν απαιτείται δύναμη ή παρατεταμένη πίεση του επιλογέα προκειμένου να μπει η κάθε ταχύτητα, παρά μόνο ένα απλό άγγιγμα. Κάθε άγγιγμα αντιστοιχεί σε μία αλλαγή ταχύτητας, ενώ το σύστημα δίνει τη δυνατότητα "προ-επιλογής" ταχύτητας, αφού ο αναβάτης μπορεί να κάνει την επιλογή του π.χ. σε μια κατηφόρα χωρίς να κάνει πετάλι, και η Di2 να μεταφέρει την αλυσίδα στην επιλεγμένη σχέση μόλις αρχίσουν να γυρίζουν πάλι τα πετάλια. Ίσως μου να μου έλειψε λίγο η δυνατότητα να αλλάζω 2-3 γρανάζια ταυτόχρονα, όπως γίνεται στις μηχανικές σειρές -κάτι που χρησιμεύει ιδιαίτερα σε απότομες αλλαγές κλίσης (αλλαγές "ο Μπαρμπέρης", συνήθως συνοδεύονται από διακριτούς ήχους ζορίσματος της αλυσίδας και διάφορα επιφωνήματα από τους παρευρισκόμενους). Από την άλλη, δεν ξέρω αν αυτό είναι εύκολο να εφαρμοστεί στην περίπτωση της Di2, όπου οι μηχανικοί της Shimano φαίνεται να έχουν βρει το "χρυσό σημείο" για την ενεργοποίηση των εκτροχιαστών, αφού δεν απαιτείται προσπάθεια από τον χρήστη για να ολοκληρωθεί μια αλλαγή ταχύτητας, αλλά και πολύ δύσκολα αυτό θα γίνει μη-ηθελημένα. Και όλα αυτά σε μόλις 2mm διαδρομής που έχουν τα πλήκτρα αλλαγών. Ένα θεματάκι που αντιμετώπισα, ήταν όταν φορούσα μακριά γάντια - οι ανάγλυφες επιφάνειες στα πλήκτρα που ανέβαζαν την αλυσίδα δεν ήταν εύκολα αντιληπτές, με αποτέλεσμα να χρειαστεί λίγος χρόνος προκειμένου να συνηθίσω. Όταν έβγαλα τα γάντια, το πρόβλημα εξαφανίστηκε.

Ενώ οι πίσω αλλαγές μου φάνηκαν ελάχιστα πιο γρήγορες από αυτές μιας καλορυθμισμένης 7900 (λέγεται κάτι για 30%, αλλά μου φάνηκε υπερβολικό) και σίγουρα δε θ' αποτελούσαν κριτήριο αναβάθμισης μιας σειράς 7800/7900 σε Di2, οι αλλαγές των δίσκων είναι απλά όλα τα λεφτά! Δεν έχω δει τόσο ομαλές, γρήγορες και αβίαστες αλλαγές δίσκων σε κανένα ποδήλατο ποτέ μου - πραγματικά εντυπωσιάστηκα! Μετά από λίγη ώρα ξέχασα ότι είχα να κάνω με μια μετάδοση ποδηλάτου, και άλλαζα ταχύτητες σα να οδηγούσα ένα σπορ αυτοκίνητο με σειριακό κιβώτιο (όταν δοκιμάσετε και εσείς τη Di2 σε ανοιχτό δρόμο θα καταλάβετε τον παραλληλισμό, αλλά για τώρα γελάστε όσο θέλετε, πολύ που με νοιάζει! :P). Ακόμη και σε ανηφόρα με κλίση 13%, οι δίσκοι άλλαξαν από μικρό σε μεγάλο και αμέσως μετά πάλι σε μικρό με την ίδια ευκολία και χωρίς το παραμικρό παράπονο. ΠΕΡΦΕΚΤ!

Αν θ' αγόραζα την Di2; Καλή ερώτηση, δύσκολη απάντηση!

Αυτό που αξίζει περισσότερο απ' όλη τη σειρά είναι οι μπροστινές αλλαγές ταχυτήτων, και η λειτουργία αυτο-ρύθμισης του εμπρόσθιου εκτροχιαστή (ναι, ρυθμίζεται μόνος του για να μην τρίβεται στην αλυσίδα, ακόμη και στις πιο ακραίες σχέσεις). Επίσης, η σειρά 7970 διαθέτει πολύ καλή αρχιτεκτονική, αφού τα εξαρτήματα "κουμπώνουν" μεταξύ τους και υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης προαιρετικών μονάδων, όπως το νέο Flight Deck (ασύρματο cyclocomputer πολλαπλών λειτουργιών με παλμογράφο και σύνδεση PC), εξτρά χειριστήριο SW7971 των πίσω ταχυτήτων για αλλαγές από οποιαδήποτε θέση στο τιμόνι, ή ακόμη η δυνατότητα να έχετε ένα ξεχωριστό τιμόνι για αγώνες χρονομέτρησης με τα ειδικά χειριστήρια ST7971 & SW7971 τοποθετημένα και απλά να το συνδέετε στο ποδήλατο, αφαιρώντας το κανονικό σας τιμόνι - εντάξει, μη φωνάζετε, μια ιδέα είπα!

Από την άλλη, η Di2 είναι πανάκριβη -υπολογίστε ότι ο συνδυασμός χειριστήρια/εκτροχιαστές/μπαταρία/βάση/φορτιστής στοιχίζουν περίπου όσο μια ολόκληρη σειρά 7900- και δε μου αρέσει καθόλου το σημείο τοποθέτησης της μπαταρίας: Κάτω από την παγουροθήκη του οριζόντιου σωλήνα. Αυτά τα 10cm-11.5cm που προεξέχει, εμποδίζουν την τοποθέτηση παγουροθήκης στον κάθετο σωλήνα, με αποτέλεσμα να χρειάζεστε έναν προσαρμογέα της Shimano, ο οποίος "σηκώνει" την υποδοχή παγουροθήκης του κάθετου σωλήνα μερικά εκατοστά ψηλότερα. Μερικοί ίσως το βρουν λίγο άσχημο αισθητικά, αλλά νομίζω ότι είναι χρήσιμο μόνο σε όσους καβαλάνε μεγέθη πλαισίου από 52cm έως 57cm περίπου. Τα μικρότερα πλαίσια δύσκολα έχουν αρκετό χώρο για όλη αυτή την προίκα, ενώ τα μεγαλύτερα έχουν ήδη αρκετή απόσταση μεταξύ των παγουροθηκών τους ώστε να μη δημιουργείται πρόβλημα από τη μπαταρία.

Παρά τα όποια προβληματάκια της, η Dura Ace Di2 είναι το μέλλον και ήρθε για να μείνει. Αργά ή γρήγορα, το κοινό θα την αγκαλιάσει όπως την αγκάλιασαν εταιρίες σαν τις Cannondale, Focus και Pinarello που σύντομα θα προσφέρουν πλαίσια ποδηλάτων με εσωτερική καλωδίωση, ειδικά για τη σειρά αυτή. Α, επί τη ευκαιρία, προχθές η ηλεκτρονική Dura Ace είχε και την πρώτη της νίκη Pro-Tour, στο 5ο ετάπ του αγώνα Paris-Nice, στα χέρια του Jérémy Roy...

Πληροφορίες

Ευχαριστώ τον Κώστα Κεφαλά (Kefalas Bikes) για την παραχώρηση του ποδηλάτου δοκιμής.

Περισσότερες πληροφορίες: Dura-Ace.com

Αντιπρόσωπος: Nikos Maniatopoulos S.A.